گردآورنده ـ عباس کرم الهی

روز چهاردهم تير ماه به پيشنهاد انجمن قلم ايران و تصويب شوراي فرهنگ عمومي ،به عنوان « روز قلم » در تقويم رسمي جمهوري اسلامي ايران به ثبت رسيد.

هر چند توجه به قلم در سرزمین ما پیشینه‌ای دیرینه ای دارد. سده‌ها پیش در ایران باستان، تیرگان « سیزدهم تیرماه»  یکی از مهم‌ترین جشن‌های ایران باستان بوده که آیین‌های مخصوصی داشته و یکی از آن‌ها پاسداشت قلم بوده است. یکی از دلایلی که برای این جشن ذکر شده، این است که در این روز، « هوشنگ، پادشاه پیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت، مردم جشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم بر جای ماند. » دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشته‌ی ابوریحان بیرونی، « سیزدهم تیرماه، روز ستاره‌ی تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، می‌توان سیزدهم تیرماه را روز نویسنده نامید.»

بی گمان « قلم » یکی از نعمت های بی بدیل الهی است که کردگار علیم و حکیم، موهبت برخورداری از آن رااز پگاه ازل در سرنوشت آدمی رقم زده است.

تاریخ نوشتار، حداکثر به بیست هزار سال پیش باز می گردد و با محدود ساختن به نظام های نوشتاری مدوّن، رقمی حدود شش هزار سال پیش را نشان می دهد. این ارقام و آمارها فقط تخمینی است از سوی کاوشگران علمی، در صورتی که بدون شک پیشرفتی از سوی جوامع گوناگون، بدون کمک خط و زبان امکان پذیر نبوده است.

از جمله موادی که برای نوشتن به کار می رفته « سنگ، چوب، پوست حیوانات، برگ درختان، استخوان، موم، ابریشم، پنبه و کاغذ(پاپیروس) »را می توان نام برد. در طول تاریخ، نوشتن به دو صورت بوده است: یک دسته خطوطی را در برمی گرفت که با استفاده از ابزارهای تیز چون «سوزن، چاقو و... »نوشتاری، کنده کاری می شد. دسته دیگر شامل خطوطی است که به وسیله «قلم پر، قلم نی، قلم مو و... »و با استفاده از جوهر بر سطح ماده نوشتاری ترسیم می گردید. گفتنی است نسخه برداری از نوشته ای بر سنگ یا فلز به طور منطقی، در نهایت به اختراع چاپ انجامید.

« هویت، چیستی و قلمرو قلم »بسیار گسترده تر از آن است که در بیان بگنجد. هرگونه «رشد ، پیشرفت، پیروزی ، آرامش ، معرفت و شناخت »ریشه در قلم دارد. تمدن ها، تجربه های تلخ و شیرین و علوم با نوشتن ماندگار می شوند.

قلم زبان و بیان عقل و معرفت انسانهاست قلم بیان كننده فكر و اندیشه و شخصیت صاحب قلم است قلم زبان دوم انسان هاست .

جایگاه قلم در اسلام

سوگند خداوند در قرآن به نام قلم، گویاترین شاهد بر شرافت و قداست آن است: «ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ؛ سوگند به قلم و آنچه نویسند.» در جایی که خداوند، صاحب هستی به آفریده ای از آفریده های خود قسم یاد می کند، بشر در چه جایگاهی می تواند از ارج و منزلت آن سخن براند. در نخستین ارتباط وحیانی رسول خدا (ص) با مبدأ هستی در غار حرا، سخن از قلم به میان می آید، تا جایی که خداوند خود را این گونه معرفی می کند: «الَّذی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ؛ آن که با قلم آموخت.»

امتيازهاي قلم :

«قلم» سه امتياز دارد که در «بيان» آن‏ها را نمي‏ بينيم:  1 ـ  باقي بودن: « سخن فرار مي‏ کند و نوشته باقي است. امير مؤمنان علي(ع)  در سخن جالبي مي ‏فرمايد: «دانش را با نوشتن در بند کنيد» تا باقي بماند و از کفتان نرود.» 2 ـ دقیق بودن  : « بيان و سخن معمولاً دقيق نيست. اگر قرار بود کتابي که هزار سال پيش نوشته شده، زباني به ما مي ‏رسيد و در جايي نوشته نمي ‏شد، هيچ گاه به طور دقيق به ما نمي‏ رسيد و در واقع ما کتاب ديگري را پيش روي خود مي ‏ديديم.» 3 ـ عمیق بودن : « مطالب نوشته عميق و فکر شده است؛ در حالي که به طور معمول سخنان، بدون تأمل گفته مي ‏شود و کم محتواست. نويسندگان گاه يک ساعت فکر مي ‏کنند و يک خط مي‏ نويسند، ولي در سخن نمي ‏توان آن دقت را رعايت کرد.»علامه طبرسي رحمة الله علیه در اين مورد مي ‏نويسد:«بيان دو گونه است: بيان زبان و بيان قلم. بيان زبان، با گذشت زمان کهنه مي ‏شود و از بين مي‏ رود، ولي بيان قلم تا ابد باقي است».

اصول اخلاق نویسندگی :

عفتِ قلم و بیان ، ناشی از عفت و پاکدامنی اهل قلم است و نویسنده باید « پرهیزکار و پاکدامن، منیع الطبع و صادق» باشد تا تراوش های قلمی او نیز با صفت زیبای عفاف متصف گردد و اگر نویسنده فاقد این اوصاف باشد، نباید از او انتظار عفت قلم و فت بیان داشت زیرا که از کوزه همان تراود که در اوست .

البته سخن گفتن یا نوشتن سه مرحله دارد: « تفکر، تعبیر، تقریر یا تحریر،» هر سه به فکر و اندیشه نویسنده بستگی دارد . غرض از نوشتن و گفتن منتقل کردن فکر و احساس نویسنده یا گوینده به دیگری است . نویسنده باید در نوشتن صمیمی و با اخلاص باشد تا نوشته اش بر دل نشیند و چگونگی خود را در اثر خود منعکس سازد . جمله صمیمانه و دور از خودستائی و هنرنمائی همیشه بر دل می نشیند در این مرحله است که نویسنده باید خواننده را به محیط احساس خود بکشاند .

هر نویسنده ای به هر اندازه که پیام و نوشته خود را با بیان و کیفیت بهتر و گستره تر و کمیت بیشتری به مخاطب منتقل می سازد، به همان اندازه نیز توان نویسندگی او بیشتر است. ناگفته روشن است که آن چه در نویسندگی مهم، می نماید، نخست نگارش نو و آنگاه دیدگاه یا نگاه نو است؛ زیرا آن که دیدگاهی تازه را مطرح می کند، اما آن را با نگارشی معمولی و سطحی به قلم می آورد، نویسنده نیست و سرانجام، پژوهنده ای نواندیش است. همچنین آن که نگاهی تازه را نیز نشان می دهد؛ اما باز آن را با نگارشی تکراری و عادی، قلمی می کند، او هم نویسنده نیست و تصویرگری نو منظر است.

« داستان نویسان و قصه پردازان ، فیلمنامه نویسان ، نمایشنامه نویسان ، مقاله نویسان ، گزارشگران و خبرنگاران » اقشاری هستند که مستقیما و به صورت مستمر با قلم و نویسشندگی سر و کار دارند و در مجموع آنها را نویسنده می گویند .

در شهرستان شوش برای نخستین بار رضا طاهری رئیس سابق انجمن هنرهای نمایشی شهرستان شوش در حرکتی خودجوش ، روز شنبه 14 تیرماه 1393 با موافقت اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی ، اولین همایش روز قلم را برگزار نمود ، سال بعد یعنی یکشنبه 14 تیرماه 1394  ؛ یکشنبه 13 تیرماه 1395 و چهارشنبه 14 تیرماه 1396 ؛ « دومین ، سومین و چهارمین همایش روز قلم » توسط عباس کرم الهی رئیس انجمن روزنامه نگاران با همکاری و هم فکری هیئت مدیره با کیفیت بالایی در تالار نیایش برگزار شد .

در حالی که همایش در گام پنجم در تقویم فرهنگی انجمن روزنامه نگاران لحاظ شده بود تا  امروز برگزار شود ولی چون اداره ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان شوش صرفا به بهانه ی ثبت نشدن اساسنامه ؛ این انجمن را منحل اعلام و از طرفی تعاملی بین این اداره با انجمن های هنرهای نمایشی و نویسندگان وجود ندارد ؛ روز قلم هم چون «  روز جهانی مطبوعات ، روز ملی ارتباطات و روابط عمومی و..... » به فراموشی سپرده شد و  اگر به همین روال پیش رود دیگر همایش ها از جمله « روز خبرنگار و تجلیل از این قشر تلاشگر اما گمنام در 17 مرداد ؛ دهمین همایش استانی خبرنگار در مسیر حادثه و.... » دیده نخواهند شد .

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: